Teren Lublina był dogodnym miejscem do zamieszkania już od najdawniejszych czasów. Tu zlokalizowane były pierwsze stałe osady wczesnośredniowieczne. Istniejące w tym miejscu zwężenie doliny Bystrzycy umożliwiało przekroczenie rzeki i przez wieki było jedyną przeprawą w obrębie Lublina. To właśnie przy drodze do niej rozwinęło się przedmieście nazwane później Kalinowszczyzną.
Osadnictwo powstałe na terenie starej Kalinowszczyzny związane jest z dwoma wzgórzami: Grodziskiem i Białkowską Górą.
W drugiej połowie XVI wieku rozpoczął się okres powstawania jurydyk.Na terenie obecnej Kalinowszczyzny znajdowało się ich kilka. Pierwszymi były: Słomiany Rynek i Białkowska Góra zwana także Grodziskem.Później powstała jurydyka położona w suchej dolinie,
na północ od Kalinowszczyzny, nazwana od założyciela – pisarza grodzkiego Wojciecha Sierakowskiego – Sierakowszczyzną (zwana również Szereniowszczyzną).
Schemat lokalizacji jurydyk na obszarze opracowania pod koniec XVII w. (wg. J. Mazurkiewicza).
Trakt prowadzący do miasta mijał wąwóz Sierakowszczyzny, w którym znajdowało się 78 domów i przecinał Białkowską Górę z kilkunastoma domami.Ludność zamieszkująca jurydykę trudniła się głównie rzemiosłem, handlem w obrębie jurydyki lub na jarmarkach. Pojawiali się także ludzie żyjący z uprawy ziemi, hodowlii ogrodnictwa. W 1747 r. pojawia się po raz pierwszy określenieKalinowszczyzna, pochodzące od nazwiska posiadacza części Słomianego Rynku.
Kalinowszczyzna pod koniec XVIII w.
Na obszarze starej Kalinowszczyzny nie występują obecnie żadne cieki wodne. Z przekazów kartograficznych wiemy jednak o istnieniu rzeczki Muchawiec, która płynęła obecną suchą doliną uchodzącą do doliny Bystrzycy w okolicach ulicy Tatarskiej, a przy niej znajdowały się zabudowania osadnicze.
Rzeka Muchawiec płynąca dnem suchej doliny – Mapa całego miasta Lublina 1783
Odzyskanie niepodległości nie przyniosło gwałtownych zmian w funkcjonowaniu Kalinowszczyzny. Przedmieście miało charakter dwunarodowy, zamieszkiwali tu Polacy i Żydzi.
Domy wybudowane były przeważnie z kamienia i cegły lub drewna. Zabudowany niewielkimi domami był również wąwóz Sierakowszczyzny.
Wjazd Generała Zajączka do Lublina”, fragment przedstawiający Przedmieście Kalinowszczyzną zwane. P. Dombeck, Monachium 1826 r., fot z: I. Jarosławska, Dokumentacja Prac Konserwatorskich Obrazu (…) przepr. przez Muzeum Lubelskie w Lublinie w 2000 r.
W Polsce Ludowej Kalinowszczyzna znalazła się w nowym położeniu, niemalże w centrum rozwijającego się dynamicznie miasta.Rozpoczął się okres budowy wielkich osiedli mieszkaniowych, które zaprojektowano na wzgórzach ponad dawnym przedmieściem.
Zaczęto nazywać je Kalinowszczyzną i stąd możemy obecnie mówić o nowej i starej części tej dzielnicy. Całą dawną zabudowę przeznaczono do wyburzenia i rozpoczęto wysiedlanie ludności.
Natomiast Grodzisko i Białkowska Góra przeznaczone zostały w 1968 r. na założenie skansenu – muzeum wsi. Do realizacji tego planu jednak nie doszło – sprowadzono jedynie budynek dworku Wincentego Pola. Na Sierakowszczyźnie wyburzono wszystkie domy, gdyż zaplanowano tam utworzenie w wąwozie parku międzyosiedlowego.
Kalinowszczyzna w okresie okupacji hitlerowskiej. Stadtplan Lublin. ok. 1942 r. skala 1:5000. Oryginał w APL. (fragment)
Widok Kalinowszczyzny od strony Tatar, ok. 1971 r., widoczna stara zabudowa oraz powstające osiedla. K. Gerłowska, S. Michalczuk, J. Teodorowicz – Czerepińska, Studium (…), fot. S Michalczuk
